Ano ang kaya mong gawin para sa kinabukasan ng iyong pamilya sa kabila ng hirap, trahedya, at kawalan?
Sa isang tahimik na sulok ng San Andres, Catanduanes, sumibol ang isang kwento ng pambihirang tapang at pag-asa, ang kwento ng Pamilya Gianan. Sa gitna ng kahirapan at mga pagsubok, pinili nilang hindi sumuko. Sa halip, nagsikap silang bumangon at mangarap hindi lamang para sa kanilang sarili, kundi para sa kinabukasan ng kanilang mga anak.
Si Nanay Jesusa Tulay Gianan, isang mapagmahal na ina mula sa Barangay Sapang Palay, ay matagal nang bahagi ng Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4Ps). Mula pa noong 2011, kasama ang kanyang asawang si Tatay Rey Soliveres Gianan, nagsumikap silang maitaguyod ang kanilang tatlong anak: sina Lyre Jessarey, Kenneth Andrey, at Shane Audrey.
Bago pa man sila napabilang sa programa, si Rey ay isang pedicab driver habang si Jesusa ay naglalako ng meryenda sa labas ng paaralan. Ang kanilang tahanan ay palaging nasa peligro tuwing tag-ulan at pagbaha. Ngunit kahit limitado ang kita, hindi nila kailanman isinuko ang pangarap na maiangat ang kanilang pamilya mula sa kahirapan.
Noong 2009, naitala ang kanilang pamilya sa National Household Targeting System for Poverty Reduction (NHTS-PR). Kalaunan, sila’y naging opisyal na benepisyaryo ng 4Ps, isang hakbang na nagbukas ng bagong pag-asa at oportunidad, lalo na sa edukasyon ng kanilang mga anak.
Sa tulong ng cash grants mula sa programa, nakapagbukas sila ng tinatawag nilang “Rainbow Account”. Ito’y ipon na sadyang inilaan para sa gastusing pang-edukasyon. Habang lumalaki ang mga bata, ang mga account na ito ay naging regular na savings accounts, na sumasalamin sa kanilang natutunang kahalagahan ng pagiging matipid at responsable sa pananalapi.
Hindi lamang pinansyal ang biyayang hatid ng programa. Sa Family Development Sessions (FDS), lumawak ang kaalaman ni Jesusa sa pagiging magulang, pag-aalaga ng pamilya, at paghubog ng magandang kinabukasan. Mula 2012 hanggang 2017, siya ay nagsilbing Parent Leader, habang si Rey naman ay naging referee sa mga paligsahan sa kanilang barangay.
Nang tumama ang pandemya, bumagsak ang kanilang maliit na negosyo. Ngunit hindi sila nagpatinag. Mabilis silang nakapag-adjust sa pamamagitan ng pagbebenta ng food trays at kakanin online, kung saan si Rey ang tagahatid. Sa kanilang tiyaga, naipagawa nila ang kanilang tahanan at naipagpatuloy ang pag-aaral ng kanilang mga anak.
Ngunit dumating ang pinakamalaking dagok sa kanilang buhay.
Noong Nobyembre 2022, pumanaw si Rey dahil sa pulmonya. Gumuho ang mundo ni Jesusa hindi lamang dahil sa pagkawala ng kanyang katuwang sa buhay, kundi dahil sa bigat ng responsibilidad na naiwan sa kanya. Ngunit sa halip na sumuko, pinili niyang maging matatag para sa kanyang mga anak at sa kanilang pangarap.
Si Lyre Jessarey, ang panganay, ay nagtapos ng Civil Engineering. Bagamat hindi pinalad sa unang subok ng Licensure Exam, matagumpay siyang nakapasa sa Civil Service Exam noong 2024 at ngayo’y isang project engineer sa Maynila. Plano niyang muling subukan ang board exam sa 2026, kasabay ng kanyang kapatid na si Kenneth Andrey, na nasa ikaapat na taon sa parehong kurso.
Si Kenneth ay hindi lamang masigasig sa akademiko. Aktibo rin siya sa mga gawaing pangkomunidad at minsang kinoronahan bilang “Miss Mach-o 2022” sa kanilang unibersidad.
Ang bunsong si Shane Audrey, kasalukuyang Grade 11, ay nangangarap maging isang abogado. Inspirado ng tagumpay at pagsusumikap ng kanyang mga kapatid, sinisiguro niyang hindi siya mahuhuli sa laban ng buhay.
Ngayon, bagama’t wala na si Rey, nananatiling buo at matatag ang pamilyang Gianan na minsa’y pinanday ng mga pagsubok at pinatatag ng pagmamahalan. Ang kanilang kwento ay salamin ng kakayahan ng bawat Pilipinong pamilya na magtagumpay sa kabila ng hirap, basta’t may tulong, pagkakaisa, at pananalig sa sarili.
Para kay Jesusa, ang tunay na tagumpay ay hindi nasusukat sa dami ng salapi kundi sa lakas ng loob, sipag, at pananalig na ang bawat anak ay may karapatang umangat sa buhay.
“Ang tulong mula sa 4Ps ay simula lang. Ang tunay na tagumpay ay nasa sipag, tiyaga, at pananalig mo sa sarili,” ani Jesusa, isang ilaw ng tahanan na patuloy na nagbibigay liwanag sa landas ng kanyang mga anak.